vücutta kan fazlalığı neden olur ne demek?

Vücutta Kan Fazlalığı (Polisitemi) Nedenleri

Vücutta kan hücrelerinin, özellikle de kırmızı kan hücrelerinin normalden fazla üretilmesi durumuna polisitemi denir. Bu durum, kanın kalınlaşmasına ve organlara yeterli oksijen taşınamamasına yol açabilir. Polisitemiye neden olan çeşitli faktörler bulunmaktadır:

• Primer Polisitemi (Polisitemi Vera): Kemik iliğinde, kırmızı kan hücrelerini üreten kök hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkar. Genellikle JAK2 genindeki bir mutasyonla ilişkilidir.
• Sekonder Polisitemi: Vücudun oksijen eksikliğine tepki olarak daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesi durumunda ortaya çıkar. Başlıca nedenleri şunlardır:
  • Kronik Akciğer Hastalıkları: Örneğin, KOAH gibi hastalıklar, kandaki oksijen seviyesini düşürerek polisitemiye neden olabilir.
  • Kalp Hastalıkları: Özellikle doğuştan kalp hastalıkları, kanın yeterince oksijenlenmesini engelleyebilir ve polisitemiye yol açabilir.
  • Böbrek Tümörleri veya Kistleri: Böbrekler, kırmızı kan hücresi üretimini uyaran eritropoietin hormonunu üretir. Böbrek tümörleri veya kistleri, aşırı eritropoietin üretimine neden olarak polisitemiye yol açabilir.
  • Yüksek Rakımda Yaşamak: Yüksek rakımlarda atmosferdeki oksijen basıncı düşüktür. Bu durum, vücudun daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesine neden olarak polisitemiye yol açabilir.
  • Uyku Apnesi: Uyku sırasında tekrarlayan nefes durmaları, kandaki oksijen seviyesini düşürerek polisitemiye neden olabilir.
  • Anabolik Steroid Kullanımı: Bazı sporcular tarafından performansı artırmak amacıyla kullanılan anabolik steroidler, kırmızı kan hücresi üretimini artırabilir.
  • Karbonmonoksit Zehirlenmesi: Sürekli olarak yüksek düzeyde karbonmonoksit maruziyet, vücudun oksijen taşıma kapasitesini azaltarak polisitemiye neden olabilir.
• Garel Sendromu (Chuvash Polisitemisi): Nadir görülen genetik bir bozukluktur.
• Relatif Polisitemi: Gerçek bir kırmızı kan hücresi artışı olmamasına rağmen, vücuttaki sıvı kaybı (dehidratasyon) nedeniyle kanın konsantre olması sonucu hematokrit değerinin yüksek çıkmasıdır.

Polisitemiye neden olan faktörlerin belirlenmesi ve uygun tedavinin başlanması, komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.